Adalar’dan Gönderilen 860 At Nasıl Kaybediliyor?

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) Hatay Dörtyol Belediyesi’ne gönderdiği 50 atın kaybolduğu açıklamasıyla adaların atları yeniden gündeme geldi. Atların durumunu yerinden izleyen Adaları Atları Platformu olarak, Dörtyol’a 50 değil 100 atın gönderildiğini açıkladık. İBB’nin Adalar’dan gönderdiği 860 atın hiçbiri takip edilmiyor. İBB ve at alan belediyelerin atların izini nasıl kaybettiğini 21 Eylül 2021’de duyurduğumuz Kayıt Atlar Raporu’nda anlatmıştık.

Kayıp Atlar Raporu’ndan:

İBB tarafından her biri 4000 TL’ye satın alınan atların 860’ı Adalar dışına gönderildi. Atların bazıları atlarla ilgili hiç bir şey bilmeyen insanlara, bazıları at tüccarlarına gitti ve bazı atlar defalarca el değiştirdi.

Bütün bunlar İBB tarafından engellenebilirdi. Adalar İlçe Tarım Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkilileri ve yerel belediyeler atların kimin elinde olduğunu gösterecek, onları koruyabilecek sistemi kendi elleriyle yıktılar. İBB görevlileri atların gönderildikleri yerlerde atları teslim ederken, kimliklerinin kayıtlı olduğu çipleri okutmadı. Takip zinciri bozuldu. Adalar İlçe Tarım Müdürlüğü atların sevk edildiği ilçelerdeki müdürlüklerine zamanında bildirim yapmadı. Atlar onları alan gerçek kişiler üstüne kaydedilmedi.

Atların emanet edildiği kişiler ve kurumlar onlardan hesap sorulmadıkça sorumluklarını hatırlamıyor. Aydın – İncirliova (100 at), Kastamonu – Daday (108 at), Ardahan – Hanak (140 at) ve Hatay – Dörtyol (100 at) gibi örneklerde çok sayıda at yerel belediye tarafından teslim alınıp şahıslara dağıtıldı. Dağıtım sırasında atların çipleri okutulmadığı için atın kimlik bilgileri alan şahısla ilişkilendirilerek kaydedilmedi. Yani hangi atın nerede olduğunu, başına bir şey geldiğinde kimin sorumlu olacağını sistemli bir şekilde takip etmek imkânsız hale getirildi. Şu anda atları İBB’den teslim alan belediyeler dahi bazı atların nerede olduğunu bilmiyor. Bu atlar kayıp!

Atları alan kişiler arasında görüştüklerimiz, kendilerine daha önce atlarla tecrübelerinin olup olmadığının sorulmadığını söylediler. Bazıları bulundukları yerin belediyesinin İBB’den çok sayıda at alıp bunları dağıtmak için kendilerine verdiğini anlattı. Bazı atlar özensizce, kışı geçirecek bir ahırlarının olup olmadığına bile bakılmadan verildi.

İBB’nin protokolü atları korumuyor

Titizlikle hazırlandığı iddia edilen “Atları Sahiplenme Şartları” ise, taleplerimize rağmen, İBB tarafından hiçbir zaman açıklanmadı. Biz bu protokole Kasım 2020’de alıcılar üzerinden ulaştık ve Aralık 2020’deki Adaların Atları 1. Yıl Raporu’nda yer verdik.

Atın teslim alındığına dair bildirimin yapılıp yapılmadığı, atların gittiği ilçenin tarım müdürlükleri tarafından sorgulanmadı. Arayıp görüştüğümüz ilçe tarım müdürlükleri bölgelerine yapılan sevkten haberdar edilmediklerini bildirdiler.

Bu usulsüzlükler sahiplendirilmiş olan tüm atların akıbetini sorgulanamaz hale getiriyor. Bütün bu süreçte İBB’nin en hafif tabirle ihmali olduğu son derece açık. İBB’den 15.09.2020’de aldığımız yazılı cevaba göre atların gönderildikleri yerlerde denetim sorumluluğu tarım müdürlüklerine bırakılıyor. Önce “Biz atlara sahip çıkıyoruz, iyi bakıyoruz” diye açıklamalar yapıp, sonra “Sonuna kadar bakacak değiliz, takibi Tarım Bakanlığı’nın sorumluluğunda” diyorlar. Birinci derecede sorumlular, sorumluluklarını başkasının üzerine atarken olan atlara oluyor.

Atların kaybolması basit bir hata değil, kasıtlı bir operasyondur. İBB atları satın aldıktan sonra yüzlerce ata bakmanın ne kadar zor olduğunu anlayıp bunları bedelsiz dağıtmaya karar verdi. Ancak, Adalar’daki melez atlara çoğu yerde ihtiyaç duyulmadığından alıcı bulunamadı. Bunun üzerine çeşitli belediyeler İBB’yi atlardan “kurtarmak” için at aldılar. Onlarca at alan belediyelerin atla yaptığı bir faaliyet yoktu, bu atları bölgelerinde dağıtmak üzere aldılar. Bu nedenle protokol, İBB ile alıcı belediye veya işletme arasında imzalandı, atın aslında kime teslim edileceği belli olmayacak şekilde atlar dağıtıldı. Çünkü alıcı belediyeler o atları kendileri bakmak üzere almamıştı.

Sadece Dörtyol Belediyesi değil

Hatay Dörtyol Belediyesi’ne 100 adet at gönderildi. Hiçbirinin nerede olduğunu bilmiyoruz: Bu denetimsizlikle atların kaybolması işten değil!  Atların kaybedilmesinin sorumlusu Dörtyol Belediyesi olduğu kadar İBB’dir aynı zamanda. Yalnızca Dörtyol Belediyesi değil, atların gönderildiği bütün belediyeler “Atlar nerede?” sorusunu cevaplamak, atları tek tek kimlere verdiklerini açıklamak zorundadır.

Atlar denetlenmeli ve geri getirilmeli

Atların gönderilmesindeki bu tehlikeli denetimsizliği fark ettiğimizden beri, Adalar’dan gönderilen atların yerinde denetlenmesi ve kötü şartlarda olanların Adalar ilçesine geri getirilmesi çağrısında bulunuyoruz. İBB yetkilileri sürecin başında, atların 6 ayda bir yerinde denetleneceğini söylemişlerdi. Bu denetimlerin Aralık 2020’de başlamış olması gerekirdi. İBB şimdiye kadar herhangi bir denetim sonucu paylaşmadı. Bu, ilçe tarım müdürlüklerine devredilemeyecek, İBB’ye ait bir sorumluluktur ve derhal yerine getirilmesi gerekir. Bu atları o belediyelere gönderen, sevkiyatı onaylayan İBB yetkilileri kayıplardan sorumludur.

Tüm kamuoyunu, bulundukları bölgeye at sevkiyatı yapılmışsa belediye ve ilçe tarım müdürlüklerine bu atları sormaya davet ediyoruz. At gönderilen belediye ve işletmelerin listesi sitemizde mevcuttur: adalarinatlari.org.

Adaların Atları Platformu – 19 Nisan 2021